کی بازار- به طور عادی، ویندوز 10 خیلی دیر بوت می‌شود. روی هارد دیسک سنتی، بالای یک دقیقه طول می‌کشد تا دسکتاپ بالا بیاید و حتی بعد از آن هم هنوز چند سرویس را در پس‌زمینه لود می‌کند؛ این بدان معناست که تا بخواهد سیستم درست کار کند زمان زیادی از دست رفته است. از این روست که مایکروسافت برای ویندوز 8 (که همچنین در بوت شدن کند عمل می‌کرد) قابلیتی به نام Fast Startup را معرفی کرد.
Fast Startup چیست؟
وقتی کامپیوتر شما بوت می‌شود، اتفاقات زیادی رخ می‌دهد. اساساً هسته‌ی رایانشی در کنار برخی درایورها لود می‌شود. سپس برنامه‌ها، آرشیوها و انواع دیگر اطلاعات از دیسک به مموری خوانده می‌شوند و به طریقی اجرا و توسط پردازشگر مورد پردازش قرار می‌گیرند. این عمل روی SSD (خوب و معقول) با سرعت خوبی صورت می‌پذیرد: ظرف ده تا بیست ثانیه دسکتاپ شما بالا می‌آید. از آنجایی که این بازه‌ی زمانی قابل‌قبول است، اکثر کاربران متوجه نمی‌شود که این سقفِ سرعت نیست؛ بوت می‌شود حتی سریعتر از این نیز انجام گیرد. با فعال کردن قابلیت Fast Startup، کامپیوتر شما در کمتر از پنج ثانیه بوت خواهد شد. اما گرچه این قابلیت به طور پیش‌فرض فعال است اما روی برخی سیستم‌ها هنوز هم ویندوز برای گذراندن مراحل بوت همان پروسه‌ی قبلی را طی می‌کند.
بیایید فرض کنیم در بوتِ نرمال، کامپیوترتان باید برای گرفتن نتیجه‌ی 10، باید 1+2+3+4 را اضافه کند. اما با Fast Startup، ویندوز هنگام shutdown نتیجه‌ی 10 را در دیسک ذخیره می‌کند. دفعه‌ی بعد که بوت می‌شود، براحتی این نتیجه را از دیسک به رم کپی می‌کند. بدین‌ترتیب دیگر نیازی نیست برای رسیدن به این نتیجه از اول باری دیگر محاسبه صورت گیرد.
از کجا بدانیم ویندوز، دارد Fast Startup را اجرا می‌کند؟
خیلی ساده است؛ اگر انیمیشنِ بوت را ببینید که در آن، نقطه‌ها به طور دایره‌ای می‌چرخند پس یعنی یک بوت نرمال است. اگر انیمیشن بوت را ندیدید پس یعنی ویندوز دارد عملیات بوت را سریع تر از حد معمول انجام می‌دهد.
نمونه‌ای از یک بوت نرمال
نمونه‌ای از یک Fast Startup
حتی وقتی همه‌چیز سر جایش قرار دارد باز هم سیستم عامل شما هر بار Fast Startup را اجرا نخواهد کرد. برای مثال:
- وقتی به جای خاموش کردن ریستارت می‌کنید، بوتِ عادی بارِ بعدی اجرا خواهد شد. به بیانی دیگر، Fast Startup تنها می‌تواند بعد از اینکه کامپیوتر خود را خاموش کردید اتفاق بیافتد.
- بعد از آپدیت
- بعد از نصب یا حذف درایور
- در برخی موارد، اگر ویندوز را بوت می‌کنید، سریعاً آن را خاموش می‌نمایید و بعد می‌گذارید سیستم عامل کمی به حال خود گذاشته شود و اطلاعات پس‌زمینه را دست کم برای یک یا دو دقیقه قبل از خاموش کردن لود کند.
چطور مطمئن شویم سیستم‌مان دارد از Fast Startup استفاده می‌کند
البته شرایط از هر سیستم به سیستم دیگری متغیر است. در برخی موارد شاید حتی متوجه شوید که بدون همه‌ی این المان‌ها هم ویندوزتان بوتِ سریعی انجام می‌دهد. با این حال در اکثر موارد این نکات می‌بایست رعایت شود:
- ویندوز باید از طریق UEFI بوت شود. اگر سیستم‌عامل خود را در حالت BIOS نصب کرده‌اید باید بتوانید آن را با چند مرحله ساده به UEFI تبدیل کنید. یادتان نرود که حتماً تنظیمات UEFI خود را تغییر دهید تا بوت BIOS غیرفعال شده و من‌بعد بوتِ UEFI فعال گردد.
- به درایور مادربوردِ SATA/NVMe تولیدکننده نیاز دارید. درایورهای عمومی ویندوز کافی نیستند. برای مثال، اگر چیزی مانند Standard SATA AHCI Controller در دیوایس منیجر دیدید، یعنی دارید از درایورهای عمومی استفاده می‌کنید. و یک نکته دیگر: SSDها معمولاً در این شرایط عملکرد خوبی نخواهند داشت. برای مثال، سرعت خوانش ترتیبی[1] با این درایورها تا 100-200MB/s و با درایورهای اختصاصی 550MB/s افزایش پیدا می‌کنند.
- Fast Startup باید در Power Options فعالسازی شود و همچنین این فعالسازی به طور پیش‌فرض صورت گرفته باشد. اما ضرری ندارد اگر یک بار دیگر آن را چک کنید یا اگر احیاناً قبلاً آن را به هر دلیلی غیرفعال کرده بودید مجدداً فعالسازی نمیید.
- دستگاه ذخیره سریع همچون SSD یا درایو NVMe یک الزام است. شاید Fast Startup با هارددیسک‌ها هم کار کند (که البته به طور قابل‌ملاحظه‌ای زمان بوت را کاهش می‌دهد) اما باز هم آن را به سه ثانیه نمی‌رساند.
اگر Fast Startup هنوز هم فعال نشده باشد چه؟
مراحلی که خدمتتان عرض کردیم احتمالاً باید بوت سیستمِ شما را سریعتر کند. اما اگر باز هم موفق به این امر نشدید، سعی کنید درایورهای موجودِ دیگر را برای مادربورد، کارت ویدیویی و یا هر سخت‌افزار دیگری که ممکن است داشته باشید نصب کنید. اگر درایوری روی وبسایت تولیدکننده خود پیدا نکردید، این ابزار را امتحان کنید. در فهرستی که این برنامه از خود نمایش می‌دهد درایورهایی را با نام تولیدکننده خواهید دید. اگر درایور را برای برند مخصوص خود امتحان می‌کنید و باز هم موفق نمی‌شوید سعی کنید درایور دیگری را آن با نام تولیدکننده‌ای متفاوت امتحان نمایید. حتی اگر برند هم متفاوت باشد، اما باز هم اغلب تراشه‌ها و چیپ‌ست‌ها در آن‌ها مشابه هستند پس درایورها هم نباید تفاوت چندانی با هم داشته باشند.
اگر حین بوت کردن از طریق BIOS ویندوز را نصب کرده باشید، بوتِ BIOS را کاملاً غیرفعال کنید و تنها بوتِ UEFI را فعال کنید و با آن، سیستم عامل خود را از نو نصب نمایید.
اگر این گزینه‌ها هم افاقه نکرد، شاید در بخش اِعمالِ UEFI دچار باگ شده باشید... شاید هم سخت‌افزارتان به مشکلی برخورده است که در این صورت تنها راه‌حل، تعویض مادربورد یا سخت افزار معیوب می‌باشد.
امید بر این است با این راه‌حل آخر، مشکلتان حل شود!
[1] sequential read
منبع: کی بازار (فروشگاه آنلاین نرم افزارهای اورجینال)، با دریافت انواع لایسنس‌های معتبر از تامین‌کنندگان جهانی این امکان را برای تمام کاربران فراهم آورده است تا در چند ثانیه، از خدماتی بین‌المللی لذت ببرند. در کی بازار امکان خرید لایسنس‌های اورجینال نرم افزارهای کاربردی و امنیتی (ویندوز اورجینال، آفیس اورجینال، آنتی ویروس اورجینال، آنتی ویروس کسپرسکی، آنتی ویروس پادویش و آنتی ویروس نود 32) بصورت ارسال آنی فراهم آمده است.